Hayvanseverler ve hayvan hakları savunucularından tam destek alan mikroçip uygulaması, artık ülkemizde de zorunlu ve hukuki yaptırıma tabi. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikle birlikte zorunlu hale getirilen evcil hayvan mikroçipi uygulaması, hayvan haklarının yasal olarak korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Hayvanlara mikroçip uygulaması, vahşi hayvanların takibi için uzun yıllardır kullanılan bir yöntemdi. Evcil hayvan mikroçipi uygulamaları ise seneler önce Avrupa’da başlatılmıştı. Türkiye’de süreç henüz yeni sayılsa da hayvanseverlerin ilgisi ve katılımı oldukça yoğun.
Yönetmelik; hayvanlara zorunlu mikroçip uygulaması ile kedi, köpek ve gelinciklerin koruma altına alınmasını amaçlanıyor. Sadece evcil hayvanlar için değil, barınak ve sokak hayvanları için de oldukça faydalı çözümler sunan zorunlu mikroçip uygulaması ile hayvan hakları konusunda farkındalık ve bilinç oluşumuna katkı sağlanacağına inanıyoruz.
Biz de gelincik, kedi ve köpeklere çip zorunluluğu yönetmenliği kapsamında sürecin nasıl ilerlediği, çip takma işleminin nasıl yapıldığı, mikroçipin ne işe yaradığı gibi konularda detaylı bir rehber hazırlamak istedik.
Kedi ve Köpekler için Zorunlu Çip Uygulaması Nedir?
Zorunlu mikroçip uygulaması, 26 Şubat 2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Kedi, Köpek ve Gelinciklerin Kimliklendirilmesi ve Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmelik ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından başlatılan bir uygulamadır.
Yönetmeliğe göre; köpeklere mikroçip uygulaması 01.01.2021 tarihinden, kedi ve gelinciklere mikroçip uygulaması ise 01.01.2022 tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yaptırılması gerekmektedir. Sadece veteriner kliniklerinde yaptırılabilen zorunlu mikroçip uygulamasının süresi, 31.12.2022 tarihinde bitecektir. Dolayısıyla da bakıcılar; köpekler için 2022, kediler ve gelincikler için 2023 sonuna kadar zorunlu mikroçip uygulamasına geçmelidir. Bu tarihe kadar kedi ve köpekler için zorunlu çip uygulaması sistemine dahil olmayan kişilere, 10 bin TL para cezası olarak hukuki yaptırım uygulanacaktır.
Kedi ve köpeklere çip zorunluluğu yönetmenliği kapsamında 16 yaşından gün almış fakat 18 yaşını doldurmamış bakıcıların sorumlulukları, ebeveynleri ya da yasal vasilerine ait olarak belirlenmiştir.
Evcil Hayvan Mikroçipi Nedir?
Evcil hayvan mikroçipi; Radio Frequency Identification (RFID) teknolojisini kullanan ve içerisinde özel bir kimlik numarası bilgisi barındıran bir mikro cihazdır. Veri iletmek için radyo frekanslarını kullanan bu teknoloji, okuyucu cihazdan gelen sinyaller karşılığında içerisinde barındırdığı kimlik numarasını okuyucu cihaza gönderir. Kedi ve köpekler için zorunlu çip uygulaması kapsamında tasarlanan mikroçip, bir pirinç tanesi boyutundadır.
Farklı tür ve işlevde RFID çipleri olmakla birlikte kedilere ve köpeklere çip zorunluluğu kapsamında kullanılan mikroçipler, pasif mikroçip kategorisine girmektedir. Daha açık bir ifadeyle bu mikroçipler; hiçbir dahili enerji kaynağına (pil gibi) ihtiyaç duymadan, spesifik bir bilgiyi barındırmak ve istenildiğinde okuyucu cihazla iletişime girerek bilgiyi iletme görevi görürler. Radyo dalgalarıyla bilgi aktarımı sağlanan mikroçip ve okuyucu iletişiminde, okuyucu cihazın hayvanın derisiyle temas etmesi bile gerekmez.
Kedilere ve köpeklere çip zorunluluğu sistemi, son derece güvenilir ve işlevseldir. Mikroçip, biyouyumlu koruyucu bir cam kapsül içerisindedir ve hayvanın sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır. Mikroçip, sabit bir noktada durarak hayvanın içerisinde ilerlemesin diye polipropilen polimer ile kaplanır. Polimer, hayvanın bünyesinin kapsülün etrafında bir hücre duvarı inşa etmesini sağlar.
Kedi ve Köpeklerde Mikroçip Uygulaması Nasıl Çalışır?
Evcil hayvan mikroçipine tanımlı kimlik numarası, International Committee for Animal Recording (ICAR) tarafından onaylı ve başka eşi olmayan spesifik bir numaradır. ICAR tarafından sağlanan spesifik kimlik numarası, 15 karakterden oluşan bir koddur. Bu bağlamda evcil hayvan mikroçipinin, hayvanlara bir tür kalıcı kimlik sağladığını söyleyebiliriz.
Kedi ve köpekler için zorunlu çip uygulaması süreci:
- Mikroçip, sadece bir kimlik numarası bilgisi içermektedir. Diğer tüm bilgiler, mikroçipteki kimlik numarası ile kayıt yaptırılan veritabanına işlenmektedir.
- Hayvanlara mikroçip uygulaması yapıldıktan sonra, kimlik numarası Tarım ve Orman Bakanlığının HAYBİS ((Hayvanları Koruma Bilgi Sistemi)) platformuna kaydedilir.
- Mikroçipteki kimlik numarası, HAYBİS veritabanına bakıcının T.C. kimlik numarası ile birlikte işlenir. Böylelikle bakıcı ve evcil hayvan, sistem üzerinden ilişkilendirilmiş olur.
- Evcil hayvan mikroçipi içerisindeki kimlik bilgisi; veteriner kliniklerinde, hayvan barınaklarında ya da yerel yönetimlerin ilgili birimlerindeki özel bir cihaz vasıtasıyla taranarak okunabilir.
Kedilere ve Köpeklere Mikroçip Nasıl Takılır?
Hayvanlara mikroçip uygulaması, rutin bir veteriner ziyaretinde dahi hemen yaptırabileceğiniz basit bir işlemdir. Kedi ve köpeklere mikroçip uygulaması, enjekte esnasında oluşan küçük bir rahatsızlık dışında yoğun bir acı vermemektedir.
Evcil hayvanlara mikroçip taktırma süreci:
- Mikroçip uygulaması, özel ya da resmî kurumlarda çalışan veteriner hekimler tarafından yapılabilir.
- Mikroçip, hayvanın kürek kemikleri arasındaki bölgeye özel bir enjektör yardımıyla implante edilir (deri altına).
- Mikroçip takılırken anestezi gerekmemektir (Tavsiye de edilmemektedir.).
- Mikroçip uygulamasının hemen ardından veteriner hekim, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı HAYBİS sistemine kimlik numarasını tanımlar ve sisteme bakıcının bilgilerini de işler.
- Mikroçip yerleştirildikten sonra çıkarılması cerrahi olarak zordu
Evcil Hayvan Mikroçipi Ne İşe Yarar?
Köpeklere ve kedilere çip takma zorunluluğu kapsamında uygulanan mikroçip, oldukça işlevsel çözümler sunmakta; hayvan haklarının korunması konusunda önemli bir basamağı temsil etmektedir.
Zorunlu mikroçip uygulaması ne işe yarar:
- Hayvanların kaybolması durumunda, bakıcılarının iletişim ve adres bilgilerine erişim sağlar. Böylelikle kaybolan hayvan, veteriner kliniğine ya da barınağa götürüldüğünde özel okuyucu ile çipteki kimlik numarası öğrenilerek veritabanındaki iletişim bilgilerine ulaşılabilir.
- Sokağa atılan/terk edilen hayvanların bakıcılarının tespit edilmesinde son derece işlevsel olan mikroçip uygulaması ile cezai işlemler çok daha etkin bir şekilde uygulanabilmektedir.
- Evcil hayvan mikroçipi, hayvanların tüm kayıtlarını bir veritabanında tutarak, hastalıkların takibinin ve kontrolünün çok daha etkin bir şekilde yapılabilmesini sağlar.
- Mikroçip uygulamasının mümkün kıldığı veritabanı; hayvanlarla ilgili doğum, ölüm, bakıcı değişimi, kaybolma gibi istatistiki verilerin tutulmasını kolaylaştırmaktadır.
- Zorunlu mikroçip uygulaması, evcil hayvanların sokağa bırakılması/terk edilmesinde caydırıcı bir rol üstlendiği gibi, aynı zamanda yeni bir yuva bulmayı da kolaylaştırmaktadır.
- Bakımı üstlenilen evcil hayvanla birlikte yurtdışına seyahat edebilmek için de evcil hayvan mikroçipi uygulaması zorunludur.
Evcil Hayvan Mikroçipi ile Hangi Bilgilere Erişim Sağlanır?
Mikroçipe tanımlanan kimlik numarası ile veritabanında erişilebilen bilgiler:
- Bakıcının;
- T.C. kimlik numarası,
- Doğum tarihi,
- Telefon ve e-posta bilgisi,
- İkametgâh adresi.
- Hayvanın;
- Adı,
- Doğum tarihi,
- Irkı,
- Türü,
- Cinsiyeti,
- Ebeveyn bilgileri,
- Karakteristik ya da önemli fiziksel özellikleri,
- Aşı kayıtları
- Geçirdiği hastalıklar ve aldığı tedaviler
- Kullandığı ilaçlar
Gelincik, kedi ve köpekler için zorunlu çip uygulaması sayesinde bu bilgiler, Türkiye’deki tüm veteriner klinikler tarafından erişilebilir hale gelir.
Mikroçipteki kimlik numarası ile eşleştirilen iletişim bilgilerinin güncelliği ve doğruluğunun son derece önemli olduğunu vurgulamak gerekir. Ev ya da telefon numarası değişikliği gibi durumlarda sistemdeki bilgilerin güncelliği veteriner ziyaretlerinde kontrol edilebilir.
Mikroçip, İzleme Cihazı mıdır?
Evcil hayvan mikroçipi, bir izleme cihazı değildir. Pasif konumdaki bu mikroçip, sadece içerisinde bir bilgi barındırmak ve temas kurulduğunda bu bilgiyi okuyucu cihaza iletmekle görevlidir. Hayvanın anlık konumuyla ilgili herhangi bir bilgi sağlayamaz.
GPS Cihazı ile Mikroçip Farkı Nedir?
GPS cihazı; hayvanların tasmalarına takılan, pil gibi bir güç kaynağı sayesinde aktif olarak çalışabilen, hayvanın konumunu takip etmeyi sağlayan cihazlardır. Tasmaya takılan GPS cihazının, zarar görme ya da düşüp kaybolma gibi riskleri vardır. GPS cihazının işlevini yitirdiği durumlarda hayvanın konumu saptanamaz.
Evcil hayvan mikroçipi ise hayvanın deri altına implante edilen ve sadece okuyucu bir cihaz vasıtasıyla içeriğine ulaşılabilen bir cihazdır. Evcil hayvan mikroçipi ile hayvanlar aktif olarak takip edilemez. Ancak kaybolma durumunda veteriner klinikleri ya da barınaklardaki okuyucular vasıtasıyla bakıcı bilgilerine ulaşılabilir ve iletişime geçilebilir.
GPS cihazı ve evcil hayvan mikroçipi birbirinin yerine kullanılamaz ancak birbirlerinin işlevini tamamlayacak şekilde kullanılabilir. Olumsuz bir durum oluşmasıyla GPS cihazı işlevsiz hale gelirse, mikroçip sayesinde hayvanlar bakıcılarına ulaştırılabilir.
Gelincik, kedi ve köpeklere çip zorunluluğu yönetmenliği hakkında detaylı sorularınız varsa bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Zorunlu Mikroçip Uygulaması - Sık Sorulan Sorular
Sık sorulan soruları sayfasında incelemek için tıklayın.
Mikroçip ne kadar süre dayanır?
Kedilere ve köpeklere çip zorunluluğu kapsamında kullanılan mikroçipler, en az 25 yıl işlevini yerine getirecek şekilde üretilmiştir. Evcil hayvan mikroçipi; hayvanın ömrü boyunca rahatlıkla kullanılabilir, değiştirilmesine ya da yenilenmesine gerek yoktur, aşınma/yıpranma gibi durumlara karşı dayanıklıdır, pil gibi bir güç kaynağına gereksinimleri bulunmaz.
Mikroçip uygulaması ne zaman yapılmalıdır?
Mikroçip uygulama yaşı için önerilen, genellikle 5 ve 8 hafta aralığıdır. En geç 8 hafta içerisinde gelinciklere, köpeklere ve kedilere çip takma zorunluluğu yerine getirilmelidir.
Mikroçip uygulaması hayvanların canını acıtır mı?
Zorunlu mikroçip uygulaması anestezi gerektirmeyen basit ve kısa süren bir işlemdir. Mikroçipin vücuda yerleştirilmesinde kullanılan enjektör, normal enjektörlere göre biraz daha kalın olsa da hayvana zarar vermemektedir. Mikroçip uygulaması, işlem sırasında oluşan küçük bir rahatsızlık dışında önemli miktarda acılı/ağrılı bir uygulama değildir.
Mikroçip hayvanlara zarar verir mi?
Evcil hayvan mikroçipi; gelincik, kedi ve köpeklere zarar vermemektedir. Mikroçip, biyouyumlu koruyucu bir cam kapsül içerisindedir. Toksik madde içermez (non-toksik) ve alerjik değildir. Mikroçip yerleştirildikten sonra, varlığını dahi hissedilmemekte ve rahatsızlık hissi vermemektedir.
Kedi ve köpeklere mikroçip nerede takılır?
Gelincik, kedi ve köpekler için zorunlu çip uygulaması; sadece özel ya da resmî kurumlarda çalışan veteriner hekimler tarafından yapılabilir. Mikroçip, hayvanın deri altına özel bir enjektör yardımıyla implante edildiği için doğru noktanın saptanması, steril koşulların oluşturulması için işlem muhakkak klinikte uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
(Bağcılar bölgesinde mikroçip taktırmak için ŞirinPati Veteriner Kliniği ile iletişime geçebilirsiniz.)
Mikroçip taramasını kimler yapar?
Evcil hayvan mikroçipine kayıtlı kimlik numarası; veteriner kliniklerinde, hayvan barınaklarında ya da yerel yönetimlerin ilgili birimlerindeki özel bir cihaz vasıtasıyla okunabilir.
Mikroçipi taktırdıktan sonra çıkarmak mümkün mü?
Evcil hayvan mikroçipinin çıkarılması cerrahi olarak zor bir işlemdir. Zaten ülkemizde artık zorunlu bir uygulama olduğu için mikroçip takılmaması durumunda cezai işlem uygulanmaktadır.
Mikroçip neden gerekli, ne işe yarıyor?
Evcil hayvan mikroçipi, hayvanların kaybolma durumlarında bakıcılarına ulaşmak için kullanılmaktadır. Yasal olarak uygulanması zorunlu olan bu işlemle birlikte hayvan kaybolduğunda bakıcısına ulaşılması son derece kolaydır. Dünyanın neresinde olursanız olun kedi/köpek dostunuz, size ulaşabileceği kimlik bilgilerini her an yanında taşır.
Mikroçip taktırdıktan sonra, sağlık karnesi taşımak gerekli mi?
Evcil hayvanlara mikroçip taktırdıktan sonra da sağlık karnesi taşımak gereklidir. Sağlık karnesinin, yurtdışı gümrük girişlerinde ibrazı halen mecburidir. Dolayısıyla yurtdışı seyahatlerinde geçerli en önemli belge sağlık karnesidir.
Mikroçip iletişim bilgileri nasıl güncellenir?
Bakıcı olarak iletişim bilgilerinizde değişiklik olduysa, rutin veteriner ziyaretleri sırasında bilgilerinizi veterineriniz aracılığıyla kontrol edebilir ve güncellenmesi için yardım alabilirsiniz.
Mikroçip ile kedi/köpek izlenebilir mi?
Hayır, kedilere ve köpeklere çip zorunluluğu kapsamındaki mikroçip, bir izleme cihazı değildir. GPS cihazı gibi hayvanın konumu hakkında bilgi vermez. Mikroçip, hayvanın deri altına implante edilen ve sadece okuyucu bir cihaz vasıtasıyla içeriğine ulaşılabilen bir cihazdır. Hayvan kaybolduğunda onu bulan kişiler, veteriner kliniği ya da hayvan barınaklarındaki okuyucu cihazlar sayesinde iletişim bilgilerini öğrenerek hayvanı bakıcısına ulaştırabilir.