Kedi feline enfeksiyöz peritonitis hastalığı, kısaca FIP olarak adlandırılır. Kedilerin ve özellikle yavru kedilerin bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Adını virüsün latince isminin baş harflerinden alan FIP, kedi koronavirüsü olarak da bilirinir. FIP bilimsel tanısı 1914 yılında konulmuştur. Ancak ilk kez 1963 yılında Dr. Jean Holzworth tarafından rapor edilerek hastalık bilimsel bir çerçeve içine oturtulmuştur. Kedi feline enfeksiyöz peritonitis hastalığı kedinin yaşamını tehdit eden bir hastalık olduğu için özellikle kedi sahipleri ve bakıcıları tarafından sık sık araştırma konusu haline gelmektedir.
FIP Tehlikeli mi ?
Kedi feline enfeksiyöz peritonitis FIP hastalığı, ölümcül sonuçlar doğuran bir hastalıktır. İlk olarak 1963 yılında bilimsel olarak tespit edilmesine rağmen günümüze kadar bu hastalığın kesin bir tedavisi bulunamamıştır.(GS441524 ilacı ile yüksek oranda fip hastalığı tedavi edilebilmektedir.)Yüksek güvenilirlik seviyesine sahip bir tanı koyulabilmesi için yetişkin veya yavru kedilere birçok test yapılması gerekmektedir. Kedi feline enfeksiyöz peritonitis hastalığını tanımlamak için uygulanana testlerde zaman zaman hatalı sonuçlar alınabilir.
Hataları en aza indirmek ve en güvenilir FIP sonuçlarına ulaşabilmek için kedilere çeşitli testler uygulanır. Uzman veteriner hekimler tarafından yapılan bu testler son derece önemlidir. Uzmanlar çok gerekli olması halinde kedilerde feline enfeksiyöz peritonitis hastalığı tespit ederse uyutma kararı verebilir. Günümüzde FIP hastalığının yetişkin ve yavru kedilerden diğer hayvanlara ya da insanlara geçtiğine dair hiçbir tıbbi bulguya ulaşılamamıştır.
Kedilerde FIP Hastalığı Ne Zaman Görülür ?
Kedilerde FIP hastalığı zamanı genellikle belirli yaş gruplarında yaygınlaşır. Kedi feline enfeksiyöz peritonitis hastalığı, kedi familyası içerisinde bulaşıcı olmasına rağmen kedilerden diğer canlılara bulaşmaz. FIP hastalığı, evcil kedilerde nadir bir şekilde görülürken doğada yaşayan vahşi kedilerde de azınlık halinde teşhis edilebilir. Kedi feline enfeksiyöz peritonitis hastalığının en çok görüldüğü zaman aralıkları şu şekilde sıralanmıştır:
- Kedilerde FIP hastalığı en çok 6 ile 23 ay arası yavrularda görülür.
- Yetişkin kedilerde 5 – 13 yaş aralığında FIP hastalığı bulgusu yaygındır.
- Kedilerde 14 yaşın üzerine çıkıldığında FIP hastalığına yakalanma riski çok daha fazladır.
Kedilerde çok nadir bir şekilde görülen feline enfeksiyöz peritonitis yani FIP hastalığı, her yaş grubunda görülme olasılığına sahiptir. Her ne kadar yukarıda belirtilen yaş aralıklarında yaygın olsa da her yaştan kedide FIP belirtileri görülebilir. Kediler arasında bulaşma riski bakımından kesin bir bulgu olmamakla birlikte bu olasılıkları değerlendiren araştırmalar tüm hızıyla devam etmektedir.
Hangi Kediler FIP Hastalığına Yakalır?
Kedilerde FIP hastalığı konusunda ırk ve cinsiyetin çok belirgin bir etki gösterdiğini söylemek yanlıştır. Kedilerde cinsiyet yani dişilik veya erkeklik durumu FIP hastalığının görülmesinde bir önem arz etmez. Dolayısıyla kedinin yetişkin veya yavru olması hastalık olasılığını pek etkilemediği gibi cinsiyet de etkilemez. Irk açısından bakıldığında ise bazı büyük farklılıklar olmasa da doğuştan bağışıklık sistemi daha güçlü olan ırklardaki kedilerde FIP hastalığı daha az görülür. Bağışıklığı güçlü olmayan kediler, FIP hastalığında daha kolay bir şekilde yakalanabilir.
FIP Hastalığına Koronavirüs Diyebilir Miyiz?
Kedi feline enfeksiyöz peritonitis koronavirüs hastalığı olarak da bilinir. Koronavirüs tarafından ortaya çıkan kompleks seyirli enfeksiyoz hastalıklar arasında FIB hastalığı da yer alır. Bu yüzden koronavirüslerin sebep olduğu bu hastalık mutasyona uğramış bir virüsten kaynaklanır. Bunun gibi pek çok farklı yapıdaki koronavirüs tipi kedilerin bağışıklık sistemini çökertip onları enfekte edebilir. Ancak koronavirüs tarafından enfekte olan kedilerin büyük bir çoğunluğunda önemli bir hastalık belirtisi görülmez. Çünkü bu tip kediye bulaşan koronavirüslerin mutasyona uğramadan öldürücü olma riski yoktur.
Kedilerde FIP Nasıl Bulaşır?
Kedilerde feline enfeksiyöz peritonitis bulaşması, bir kediden bir diğerine temas yoluyla gerçekleşir. Kediler arasında FIP virüsünün yayılması genellikle dışkı bağlantılı olur. Günümüzde yavru veya yetişkin fark etmeksizin kedilerin neredeyse yarısı bu virüs ile hayatlarında en az bir kere karşılaşırlar. Bu oran kedilerin toplu halde yaşadığı barınak veya evlerde daha sık görülür. Kedilerde FIP virüsünün hastalığa sebep olan mutasyonlar geçirmesi durumunda bazı önemli belirtiler ortaya çıkar. Kedi sahiplerinin veya bakıcılarının bu tür FIP hastalığı belirtilerine karşı bilgi sahibi ve dikkatli olması son derece önemlidir.
Kedilerde Feline Enfeksiyöz Peritonitis Belirtileri Nelerdir?
Kedilerde feline enfeksiyöz peritonitis belirtileri ıslak ve kuru form olacak şekilde üç farklı şekilde ortaya çıkabilir. Kedilerde görülen FIP hastalığının yaklaşık yüzde 70’i ıslak form olarak görüldüğü için ishal belirtileri gösterir. Islak formda en sık görülen hastalık belirtileri şunlardır:
- Göğüs içinde sıvı birikmesi
- Soluma zorluğu
- Karında genişleme
- Hırıltılı nefes
- İştahsızlık
- Ateş
- Kilo kaybı
- Sarılık
- İshal
Bunun yanı sıra feline enfeksiyöz peritonitis hastalığının kuru formunda da ateş, sarılık, kilo kaybı, iştah kaybı ve halsizlik görülür. Sıvı toplanması en az düzeyde olup kuru formda göz ve sinirsel belirtiler dikkat çekicidir. Özellikle yavru kedilerin yürümede zorluk yaşaması geçici felç ve görme kayıpları önem verilmesi gereken belirtiler arasında yer alır.
FIP hastalığının son formu ise akciğer formudur.Akciğer formu kedilerin akciğer bölgesinde intihaplanma meydana getirmektedir.Ancak bu form büyük olasılıkla tedavi edilebilmektedir.İshal,kabızlık ve kanlı dışkı bu formda belirti olarak yaygındır.
Kedilerde Feline Enfeksiyöz Peritonitis Tedavisi
Kedilerde FIP hastalığı tedavisi kesin olarak bilinmemektedir. Çok eskiden beri görülen bir hastalık olmasına rağmen, çoğunlukla kedilerin bağışıklık sistemi güçlü olduğu için bu hastalığın üstesinden geldiği görülür. Ancak bağışıklığı yetersiz olan yavru kediler başta olmak üzere çeşitli kronik hastalıkları olan kediler, kedi koronavirüsü olarak bilinen FIP hastalığına yenik düşerek yaşamını kaybedebilir. FIP hastalığında tedavi sadece semptomatik olarak yapılır. Bu sebeple FIP hastalığının tedavisinde kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Bağışıklık sistemi güçlendirici ilaç takviyesi
- İnterferonlar
- Vitamin kürleri
- C vitamin desteği
- Antibiyotik desteği
- GS441524 İlacı
Bu tür tedavi araçları kullanarak kedilerin bağışıklık sistemini güçlendirmek ve FIP hastalığının semptomatik şekilde tedavi edilmesi amaçlanır. Kesin bir tedavisi bulunmayan kedilerde feline enfeksiyöz peritonitis tedavi sürecinde güçlü ve dengeli beslenme de çok önemlidir.